«Εμείς», Jordan Peele

Κριτική ταινίας – Τίτλος: Εμείς / Σκηνοθέτης: Jordan Peele / Παραγωγή: 2018

Το Τρέξε! ήταν ένα αξιοπρεπές ντεμπουτο από τον Jordan Peele που ως θρίλερ μπορούσε να θεωρηθεί καλό (το γεγονός ότι έφτασε μέχρι τα Όσκαρ με ξεπερνά, αλλά όπως έχουν καταλήξει οι επιλογές της Ακαδημίας τίποτα δε με εκπλήσσει πλέον). Το Εμείς αρχίζει όχι απλά καλά, αλλά εντυπωσιακά και, προτού ξεκινήσει η δράση, θα έλεγε κανείς ότι αυτό που προμηνύεται δεν είναι μόνο πιο προσεγμένο σκηνοθετικά σε σχέση με το Τρέξε!, αλλά και μία αξιόλογη εισαγωγή σε ταινία τρόμου.

Και όπως σε κάθε θρίλερ (ή ταινία τρόμου – επιλέξτε εσείς το genre) οι «κακοί» δεν αργούν να εμφανιστούν. Εδώ όμως αυτή τους η εμφάνιση πραγματοποιείται με τέτοια ατμοσφαιρική μαεστρία που λες ότι αυτό που βλέπεις μπορεί επιτέλους να είναι εφάμιλο μιας κλασικής ταινίας τρόμου (βλ, Εξορκιστής και Το μωρό της Ρόζμαρι). Από εκεί και πέρα όμως όλα, δυστυχώς, καταρρέουν. Κι αν δεν με πιστεύετε ας πάρουμε κάποια στοιχεία της ταινίας ένα-ένα.

Πρώτα απ΄όλα η πλοκή. Όπου αντί το σενάριο να ξεδιπλωθεί μέσα από τη δράση, έχουμε δυο μακροσκελείς αφηγήσεις για να μας γνωστοποιηθεί τι είναι αυτό που συμβαίνει και γιατί. Κι ας αφήσουμε τα σεναριακά κενά, τίποτα δεν δικαιολογεί παράλογες σκηνές όπου βλέπουμε την οικογένεια π.χ. ήρεμη να παρακολουθεί τηλεόραση (με δύο μικρά παιδιά, σημειωτέον) ενώ ακριβώς δίπλα τους υπάρχει ένα διαμελισμένο πτώμα ή τον πατέρα να στέλνει τη μητέρα των παιδιών να «τακτοποιήσει» τον εχθρό ενώ είναι η μοναδική που έχει τα χέρια της δεμένα με χειροπέδες (!!!)

Όπως είναι πολύ της μόδας με τις αμερικάνικες ταινίες τρόμου των τελευταίων χρόνων η ταινία έχει συμβολισμούς και λειτουργεί ως παραλογή για την ίδια την κοινωνικοπολιτική κατάσταση της Αμερικής, κάτι που χωρίς manual ο αμύητος θεατής θα δυσκολευτεί να χωνέψει:  οι χωρίς προσωπικότητα, φιγούρες (κυριολεκτικά) των doppelgänger «κακών» δεν επαρκούν για να δώσουν υπόσταση στους συμβολικούς παραλληλισμούς του σκηνοθέτη. Κακά τα ψέματα, το Τρέξε! κέρδισε πολλούς πόντους με το πολιτικά ορθό σενάριό του, και φαίνεται ότι ο Jordan Peele έχει βάλει για τα καλα στην ατζέντα του τα κοινωνικά μηνύματα, που όπως είπαμε αποτελούν το απόλυτο τρεντ στην Αμερική αυτήν την μετα-Τραμπ περίοδο.

Έπειτα είναι και ο διάλογος που είναι γεμάτος κλισέ. Αφού η οικογένεια θα έχει περάσει τα πάνδεινα, ο πατέρας θα βρίσει μόνο και μόνο για να του κάνει παρατήρηση ο γιος του να μη μιλάει αθυρόστομα! Και, φυσικά, ακολουθεί  το παράλογο χιούμορ. Όπου μια άλλη οικογένεια έχει εγκατεστημένο ψηφιακό οικιακό σύστημα βοηθείας και όποτε του υπαγορεύει «Παίξε το τάδε τραγούδι» το σύστημα ανταποκρίνεται τέλεια. Όταν όμως ακούσει την εντολή «Κάλεσε την αστυνομία» το σύστημα αποφασίζει να μην υπακούσει και να παίξει ένα τραγούδι που θίγει την αστυνομία (φαντάζομαι το κοινό στις αίθουσες να γελάει βεβιασμένα, αψηφώντας την ύβρη του τραγουδιού).

Για τις ερμηνείες δεν μπορώ να μιλήσω. Όμως, αντί ερμηνείες υπάρχουν εκφράσεις: Ναι, κάποιοι από τους ηθοποιούς γουρλωνουν τα μάτια τους αρκετά καλά, ενώ άλλες φορές συμπεριφέρονται τόσο χαλαρά που νομίζεις ότι ξεχνάνε οι ίδιοι ότι παίζουν σε ταινία τρόμου.

Η μουσική, αν και αρχικά φαίνεται ψαγμένη (από τον συνθέτη Michael Abels), σύντομα αντικαθίσταται από εφέ που παρόμοια έχουμε ακούσει χιλιάδες φορές σε ταινίες τρόμου. Και που εδώ ο σκηνοθέτης έχει την τάση ξαφνικά να βάζει τους εξωτερικούς ήχους στο mute για να ακουστεί  το ανατριχιαστικό soundtrack της επίθεσης.

Για να μη μακρυγορώ, ουσιαστικά το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας έχει να κάνει με δράση και πολύ κυνηγητό, πάρα πολύ κυνηγητό για την ακρίβεια, και αυτό για μένα είναι και το μεγαλύτερο μειονέκτημα. Σε κάνει να αναρωτιέσαι, χωρίς αυτό τι πραγματικά θα είχε μείνει; Θα μπορούσαμε να συγχωρήσουμε  την παρωχημένη σκηνοθεσία (μιας και είναι συνήθης σε πολλά θρίλερ) και το ναΐφ σενάριο (και συμβολισμούς) αν δεν είχε προηγηθεί το εντυπωσιακό ντεμπούτο του σκηνοθετη. Αν ο Jordan Peele δεν είχε κάνει την εμπορική επιτυχία με το Τρέξε!, δεν ξέρω κατά πόσο ο Τύπος θα είχε ασχοληθεί τόσο με αυτή τη νέα του ταινία.

Προσωπική αξιολόγηση: 1/11 (C-)

Φωτογραφία: Universal Pictures