Τα καλύτερα βιβλία του 2018

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, το The High Arts Review έκανε μία αυστηρή επιλογή στα βιβλία που παρουσίασε, έχοντας διαβάσει δεκάδες κριτικές σε ξένα σάιτ, εφημερίδες και περιοδικά, αναζητώντας μόνο τα βιβλία που κατάφεραν να αποσπάσουν τις καλύτερες κριτικές.

Φέτος, η λίστα με τα λογοτεχνικά βιβλία της χρονιάς περιορίζεται σε αγγλόφωνες εκδόσεις που έγιναν μέσα στο 2018 και αφορούν στην παγκόσμια λογοτεχνία. Δυστυχώς, αυτό σημαίνει ότι τα βιβλία αυτά δεν έχουν ακόμα μεταφραστεί στα ελληνικά (και κάποια από αυτά δεν θα μεταφραστούν). Ωστόσο, αποτελούν ένα δείγμα της καλύτερης λογοτεχνίας που κυκλοφόρησε στην αγγλική γλώσσα (πρωτότυπη ή μεταφρασμένη). Από αυτά επέλεξα να γράψω για όσα μου έκαναν μεγαλύτερη εντύπωση και τα οποία πιστεύω ότι πραγματικά αποτελούν σημαντικά έργα τέχνης.

Μπορείτε να διαβάσετε για την περσινή επιλογή μου εδώ. Ας δούμε όμως παρακάτω ποια βιβλία ξεχώρισα για το 2018. Σε όλα (εκτός από δύο, τα οποία διάβασα πρόσφατα) υπάρχει σύνδεσμος στο τέλος για να πάτε κατευθείαν στην αναλυτική κριτική μου. Διαφορετικά υπάρχει περίληψη στα ελληνικά για κάθε τίτλο. Υπενθυμίζω ότι πρόκειται για παγκόσμια λογοτεχνία στην αγγλική γλώσσα.

«Milkman», Anna Burns

Βραβείο Booker για το 2018 (και μάλλον δίκαια). Βρισκόμαστε σε μία δυστοπική Ιρλανδία όπου κάθε κίνηση και ανθρώπινη σχέση φαίνεται να παρακολουθείται. Έτσι και η πρωταγωνίστρια βρίσκεται να κατηγορείται επειδή ίσως να σχετίζεται με έναν κατά πολύ μεγαλύτερο της άντρα, τον επονομαζόμενο «γαλατά». Ο γαλατάς φημίζεται ότι είναι στρατιωτικό στέλεχος που φαίνεται να γνωρίζει τα πάντα γι’ αυτήν (ενώ δεν ξέρουμε για ποιον λόγο την κατασκοπεύει). Πέρα από την πλοκή, το βιβλίο ξεχωρίζει για την πρωτότυπη, καινοτόμα χρήση της γλώσσας από την Anna Burns, ιδιαίτερα όσον αφορά χαρακτηρισμούς ανθρώπων και τις ιδιότητές τους. Βιβλίο μυστηριώδες, σαγηνευτικό με πολιτικές προεκτάσεις.

«The Naked Woman», Armonía Somers

Το βιβλίο της Armonia Somers θεωρείται κορυφαία νουβέλα της ουρουγουανής λογοτεχνίας. Τη μέρα που γίνεται 30, μια γυναίκα αποφασίζει να ξεκινήσει ένα ταξίδι με το τρένο στην άγρια φύση. Καταφθάνει σε ένα χωριό, κόβει το κεφάλι της και το επανατοποθετεί στο σώμα της. Βαφτίζεται με αυτόν τον τρόπο Εύα και αρχίζει να περιπλανιέται γυμνή  στο δάσος και στο γειτονικό χωριό, αναστατώνοντας τις μάζες. Έργο στα όρια της παραλογής, σήμα κατατεθέν της φεμινιστικής λογοτεχνίας και ταυτόχρονα βαθιά λυρικό. Δεν είναι υπερβολή να ισχυριστώ ότι πρόκειται για τις σημαντικότερες νουβέλες στην παγκόσμια λογοτεχνία.

Διαβάστε την κριτική μου στα αγγλικά

«There There», Tommy Orange

Ντεμπούτο από τον Tommy Orange, βιβλίο πολυβραβευμένο που απέσπασε διθυραμβικές κριτικές σε Αμερική και Ευρώπη. Ο συγγραφέας διηγείται τη ζωή διαφορετικών ιθαγενών Αμερικάνων που μένουν στη Καλιφόρνια, με την πλοκή σταδιακά να κορυφώνεται σε ένα κινηματογραφικό κρεσέντο. Για ντεμπούτο, είναι από τα πιο εντυπωσιακά για το 2018. Από τα βιβλία που σίγουρα θα μεταφραστούν σε πολλές χώρες, ενώ δεν θα με ξένιζε αν κάποια στιγμή μεταφερθεί και στη μεγάλη οθόνη.

Διαβάστε την κριτική μου στα αγγλικά

«Asymmetry», Lisa Halliday

Όπως και ο τίτλος του βιβλίου έτσι και η συγγραφέας παρουσιάζει 3 «ασύμμετρα» κεφάλαια μέσα από τα οποία παρακολουθούμε τη ζωή της Άλις, στελέχους σε εκδοτικό οίκο, που ερωτεύεται τον Έζρα, έναν παγκοσμίου φήμης συγγραφέα που κάλλιστα θα μπορούσε να είναι alter ego του Φίλιπ Ροθ. Άλλο ένα ντεμπούτο που κέρδισε τις εντυπώσεις και πολλοί κριτικοί κάνουν λόγο για μυθιστόρημα της χρονιάς. Σε προσωπικό επίπεδο, με άγγιξε λιγότερο από τα υπόλοιπα βιβλία της λίστας, δεν μπορώ παρόλα αυτά να παραγκωνίσω το γεγονός ότι για πολλούς κριτικούς πρόκειται για ένα από τα κορυφαία βιβλία της χρονιάς.

Διαβάστε την κριτική μου στα αγγλικά

«The Taiga Syndrome», Cristina Rivera Garza

Η ιστορία απλή: ένας απεγνωσμένος σύζυγος προσεγγίζει μία ντετέκτιβ και της ζητά να εντοπίσει τη γυναίκα του. Η τελευταία φαίνεται να το έχει σκάσει με κάποιον άνδρα.

Ο κόσμος της Τάιγκα ζωντανεύει από τη γραφή της Garza: ένα μυστηριώδες, χιονισμένο δάσος, μακριά από τον πολιτισμό, ένα μέρος γεωγραφικά απροσδιόριστο, αραιοκατοικημένο από γηγενείς φυλές και παράξενα ζώα. Φανταστείτε πρόζα άκρως ποιητική, οι διάλογοι μες στη λακωνικότητά τους να θυμίζουν στιχομυθία. Λυρισμός σε φράσεις σύντομες που σαν κοφτερό μαχαίρι εισχωρούν πέρα από το συνειδητό και μένουν στο μυαλό του αναγνώστη για πολύ καιρό.

Μέσα στα 3 καλύτερα βιβλία που διάβασα το 2018.

Διαβάστε την κριτική μου στα ελληνικά.

«Social Creature», Tara Isabella Burton

Ίσως το πιο «προσβάσιμο» βιβλίο της λίστας. Κάτι μεταξύ θρίλερ και μυθιστορήματος κρίσης ταυτότητας. Φανταστείτε τον Ταλαντούχο κ. Ρίπλεϊ αλλά με γυναικείους ρόλους.

Πρόκειται πάλι για ντεμπούτο, τόσο εντυπωσιακό όμως που στην πρωτότυπη κριτική μου στα αγγλικά έγραψα ότι η συγγραφέας Tara Isabella Burton, με PhD Θεολογίας, αν συνεχίσει έτσι σύντομα θα μπει στη λίστα με τις μεγάλες σύγχρονες φωνές της αμερικάνικης λογοτεχνίας.

Διαβάστε την κριτική μου στα αγγλικά

«Kudos», Rachel Cusk

Η Cusk αποτελεί μίας από τις πιο καταξιωμένες λογοτέχνιδες (είναι Καναδή, αλλά μένει στη Μεγάλη Βρετανία). Το Kudos αποτελεί το τρίτο μέρος μιας τριλογίας, με την οποία η συγγραφέας είχε βάλει στόχο να δημιουργήσει ένα νέο είδος μυθιστορήματος, απελευθερωμένο από τις συμβατικές συγγραφικές φόρμες. Πάντως η κριτική στο εξωτερικό ως τώρα κάνει λόγο για λογοτεχνία που στο μέλλον θα θεωρείται κλασική.

Το Kudos είναι μυθιστόρημα με ελλειπτική πλοκή, έξυπνο, συναισθηματικά αποστασιοποιημένο με target readership τους διανοούμενος της σύγχρονης λογοτεχνίας. Κι αυτό, για μένα, ανάμεσα στα τρία καλύτερα της χρονιάς.

Διαβάστε την κριτική μου στα αγγλικά

«Convenience Store Woman», Sayaka Murata

Για το συγκεκριμένο βιβλίο δεν έχω γράψει ακόμα κριτική, αν και πρόκειται για το προτελευταίο που ολοκλήρωσα το 2018.

Η Γιαπωνέζα συγγραφέας δημιουργεί ένα μυθιστόρημα που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί α) δυστοπικό, β) χιουμοριστικό, γ) προφητικό, δ) ψυχολογικό, αλλά παρόλα αυτά είναι άκρως ρεαλιστικό και θα μπορούσε να διαδραματίζεται σε μία οποιαδήποτε μεγαλούπολη. Παρακολουθούμε τη ζωή μιας 36χρονης παρθένας υπαλλήλου σε ένα κατάστημα τύπου μίνι μάρκετ (η ίδια δε σκέφτεται ποτέ τις ανθρώπινες σχέσεις, πόσο μάλλον το σεξ). Μοναδικός σκοπός ύπαρξής της φαίνεται να είναι η ζωή της είναι αυτό το μίνι μάρκετ, αφού η ίδια δεν έχει την παραμικρή άλλη κοινωνική δεξιότητα για να επιβιώσει στον κόσμο. Η γραφή της Murata, αφοπλιστικά ρεαλιστική και απέριττη, περιγράφει τις πιο ακραίες καταστάσεις με τον πιο φυσικό τρόπο. Όχι απλά καλό: αριστούργημα!

«Confessions of the Fox», Jordy Rosenberg

Ένα από τα δύο μυθιστορήματα που ξεχώρισα για το 2018. Ο transgender συγγραφέας Jordy Rosenberg μας μεταφέρει στο σκανδαλώδες Λονδίνο του 18ου αιώνα όπου παρακολουθούμε πως εξελίσσεται η ζωή του Mack Sheppard, ενός από τους πιο διάσημους κακοποιούς της εποχής (πρόκειται για τον Μακ τον Μαχαιροβγάλτη από την Όπερα της Πεντάρας του Μπρεχτ). Μόνο που ο συγγραφέας έχει στο τσεπάκι του ένα καινοτόμο τρόπο προσέγγισης. Ο δολοφόνος Μακ μας παρουσιάζεται ως ένας χαρακτήρας αμφιταλαντευόμενου φύλου, ένας άνδρας με γυναικεία χαρακτηριστικά που η μητέρα του από την παιδική ηλικία παρουσίαζε ως κορίτσι. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει αυτή η εικόνα του ανδρόγυνου που εξαπλώνεται στις γλαφυρές περιγραφές του παρακμιακού Λονδίνου, των οίκων ανοχής και των βρόμικων παμπ.

Παράλληλα το μυθιστόρημα γίνεται μετα-μοντέρνο στον υπερθετικό βαθμό, αφού υποτίθεται ότι ο άνθρωπος που μας εξιστορεί αυτή την ιστορία είναι ένας τρανσέξουαλ καθηγητής σε αμερικάνικο πανεπιστήμιο, ο Dr Voth, ο άνθρωπος που έχει ανακαλύψει το χειρόγραφο του Τζακ. Γι’ αυτό το λόγο το μυθιστόρημα μας παρουσιάζει με αμέτρητα footnotes μία παράλληλη ιστορία που διαδραματίζεται στο παρόν και έχει κοινά στοιχεία με τη ζωή του καθηγητή. Όσο ο τελευταίος προσπαθεί να ρίξει φως στο χειρόγραφο, τόσο περισσότερο αρχίζει αυτή του η έρευνα να σαμποτάρεται και το χειρόγραφο να διεκδικείται από τρίτους.

Τρελό;;; Ναι, τρελό και συναρπαστικό! Αν σας άρεσε το περσινό Λήθη και Λίνκολν, θα λατρέψετε το Confessions of the Fox (αν και η μετάφραση του στα ελληνικά φαίνεται σχεδόν απαγορευτικό εγχείρημα).