Suzuki, Μπετόβεν “Μissa Solemnis”

Οι προσδοκίες είναι πολύ ψηλές κάθε φορά που υπάρχει μία νέα κυκλοφορία από τον Suzuki και το σύνολο Bach Collegium Japan. Αν υπάρχουν αδύναμες ερμηνείες τους, είναι σπάνιες, κι ακόμα και οι σόλο ηχογραφήσεις με τον ίδιο τον Suzuki έχουν δεχθεί διθυραμβικές κριτικές (ας μην ξεχνάμε ότι ο ίδιος είναι από τους πιο σημαντικούς οργανίστες και τσεμπαλίστες της εποχής μας).

Η Missa Solemnis βρίσκεται στο απόγειο των δημιουργιών της Δυτικής μουσικής, αν και λόγω των τεχνικών της δυσκολιών δεν ερμηνεύεται συχνά (μόνο οι χορωδιακές φούγκες στο τέμπο που καθορίζει ο Μπετόβεν θέτουν απίστευτα ψηλά στάνταρντ στις χορωδίες). Παλαιότεροι αλλά και σύγχρονοι κριτικοί την έχουν αποκαλέσει ως ένα από τα πιο ωραία κομμάτια που έχουν γραφτεί, ενώ και ο ίδιος ο Μπετόβεν το 1822 την αποκάλεσε το σημαντικότερο έργο που είχε συνθέσει μέχρι τότε.

Η ερμηνεία του Suzuki είναι μία από τις καλύτερες —αν όχι η καλύτερη— σε όργανα περιόδου. Το στυλ των σολίστ έχει τις ρίζες του στην ιστορικά τεκμηριωμένη παράδοση: μην περιμένετε τραγουδιστές όπερας, αφού και οι τέσσερις σολίστ χρησιμοποιούν στοιχεία από την παράδοση των ορατόριων. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι ερμηνείες είναι αυστηρές. Αντιθέτως, ο Suzuki επιτρέπει περισσότερη ελευθερία, κάτι το οποίο είναι εμφανές από το Kyrie, όπου κάθε μία από τις τέσσερις φωνές φαίνεται να βγαίνει από τα βάθη της ανθρώπινης ύπαρξης.

Αυτό που είναι αξιοσημείωτο, ωστόσο, είναι ο χαρακτήρας των φωνών, τόσο διαφορετικός σε ηχόχρωμα αλλά τέλεια εναρμονισμένος ο ένας με τον άλλον, λες και έχουμε να κάνουμε με όργανα που ανήκουν στην ίδια ορχήστρα και όχι με τέσσερις διαφορετικές φωνές. Αυτό είναι εμφανές τόσο στα πιο δυνατά σημεία της Gloria όσο και στο Credo, καθώς και στα πιο απαλά σημεία του Benedictus και του Agnus Dei. Όσον αφορά την χορωδία, αν και μικρή σε μέγεθος, η συνεισφορά της είναι εξαιρετική και ποτέ δεν ακούγεται υποτονική. Αντιθέτως, υπάρχει μία αιθέρια ποιότητα στον τρόπο που τραγουδά. Ακούστε πόσο τέλεια αναμειγνύεται στην αρχή του Dona nobis pacem — λες και αυτό που ακούμε είναι η φωνή των αγγέλων. Ή, επιστρέφοντας στη Gloria, η ακρίβεια στις φούγκες (με αστραπιαίες ταχύτητες) είναι αξιοθαύμαστη, όπως επίσης και η εκφορά του κειμένου, σαν προσευχή, στο Et incarnatus est του Credo.  

Η λεπτομέρεια της μαεστρίας του Suzuki είναι εμφανής καθ’ όλη τη διάρκεια. Η ερμηνεία των ορχηστρικών πιανίσιμο, τα χαμηλά αλλά γεμάτα ένταση τρεμολάντο πριν το ξέσπασμα στο Sanctus είναι εδώ ήμι-διάφανα, τα αντιφωνικά εφέ των εγχόρδων ηχογραφημένα τόσο ξεκάθαρα. Και το πιο σημαντικό απ’ όλα: επιτέλους να μια ερμηνεία του Benedictus, όπου το βιολί περιόδου δεν ακούγεται χλωμό ούτε τσιριχτό, αλλά έχει πλουσιότερο τόνο με πιο έντονη εκφραστικότητα, σε σχέση με άλλες ιστορικά τεκμηριωμένες ερμηνείες.

Όταν φτάνουμε στα πιο έντονα μέρη της παρτιτούρας, η πηγαία δύναμη που ο Suzuki παράγει με την ορχήστρα είναι εντυπωσιακή, υποβοηθούμενη κυρίως από τα τύμπανα που εδώ είναι σαφώς πιο δυνατά από ότι σε άλλες εκτελέσεις, ο ρυθμός τους ξεκάθαρος και ηχογραφημένα με ιδανική αντήχηση. Θα μπορούσε κανείς να ακούσει την ορμητικότητα με την οποία τα τύμπανα ξεκινούν τη Gloria, τον τρόπο με τον οποίο οδηγούν τη ρυθμική ορμή του Credo, ή τις μιλιταριστικές φανφάρες του φινάλε.

Και μιας και αναφερόμαστε στο φινάλε, πρέπει να ειπωθεί ότι αυτό αποτελεί και το highlight της παρούσας ηχογράφησης. Χωρίς αναστολές, ο Suzuki οδηγεί με πάθος την τελευταία κίνηση —κάτι το οποίο οι περισσότερες ιστορικά τεκμηριωμένες ηχογραφήσεις αποφεύγουν— με τους σολίστ να υπερτερούν, παίρνοντας ίσως περισσότερες ελευθερίες από ότι συνήθως, και τη χορωδία σε άψογη φόρμα, με την προαναφερθέντα αιθέρια συνεισφορά της. Πρόκειται για μία από τις πιο πνευματικές ερμηνείες του Agnus Dei. Και όλα αυτά χάρη στην ευαισθησία του Suzuki o οποίος δεν μιμείται απλώς τις άλλες ιστορικά τεκμηριωμένες εκτελέσεις, αλλά ακολουθεί τη δική του ξεχωριστή προσέγγιση. Ακούστε για παράδειγμα τις τελευταίες νότες αυτού του υπερβατικού έργου: εκεί όπου άλλοι μαέστροι απλώς βιάζονται να τονίσουν το δραματικό αντίκτυπο των τελευταίων σελίδων, ο Suzuki επιβραδύνει και χειρίζεται το έργο σαν ποιμενικό τοπίο, κάνοντας αναφορές στις προηγούμενες περιόδους του Μπετόβεν. Εκεί που άλλοι επιχειρούν να δώσουν έμφαση στον τρόμο του φινάλε, ο Suzuki το αναπαριστά σαν μία αγνή αποδοχή πίστης. Στα χέρια του Suzuki οι αγώνες που έχουν προηγηθεί καταλήγουν σε μία ευδαιμονία λουσμένη στο φως. Πρόκειται για μία συγκινητική και αριστοτεχνική εκδοχή του έργου, που πρέπει να ακουστεί.

Masaaki Suzuki
Masaaki Suzuki, (Copyright: Marco Borggreve)

Beethoven, Missa Solemnis

Benjamin Bevan
Roxana Constantinescu
James Gilchrist
Ann-Helen Moen
Ryo Terakado
Bach Collegium Japan
Masaaki Suzuki (conductor)
BIS Records

Κατηγορία

1917, Sam Mendes

Κριτική ταινίας: 1917 / Σκηνοθέτης: Sam Mendes / Παραγωγή: 2019 Ευτυχώς κυκλοφορούν, έστω και σπάνια, και Χολιγουντιανές (συμ)παραγωγές...

Ταραντίνο, «Κάποτε στο… Χόλιγουντ»

Κριτική ταινίας: Κάποτε στο Χόλιγουντ / Σκηνοθέτης: Quentin Tarantino / Παραγωγή: 2019 Το ότι ο Ταραντίνο μπορεί να...

Παράσιτα, Bong Joon-Ho

Εν τέλει, μια όχι κακή ταινία, άριστη από τεχνικής άποψης, καθόλου βαρετή, αλλά αφελής στους συμβολισμός της, η οποία θα απογοητεύσει τους απαιτητικούς σινεφίλ που θέλουν να δουν ένα έργο με κάποια καλλιτεχνική αξία.

Τζόκερ, Todd Phillips

Κριτική ταινίας - Τζόκερ (Joker) / Σκηνοθεσία; Todd Phillips / Παραγωγή: 2019 Το Joker είναι μία βαθύτατα πολιτική...

«Η Μεταμόρφωση και άλλες ιστορίες», Κάφκα

Κριτική, βιβλίο / Τίτλος: Η Μεταμόρφωση και άλλες ιστορίες / Συγγραφέας: Φραντζ Κάφκα / Μετάφραση: Απόστολος Στραγαλινός / Εκδ. ΜίνωαςΡωτήστε...

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.